Απεντομώσεις - Αντιμετώπιση αρθρόποδων - Κουνούπια - Σκνίπες
Κουνούπια (Diptera: Culicidae)
Υπάρχουν 3,547 είδη παγκοσμίως (Οκτώβριος 2015) και είναι διαδεδομένα σε όλη τη γη. Τα περισσότερα ανήκουν στα γένη Aedes , Anopheles, Culex, Culiseta, και Ochlerotatus.
Βιολογία
Είναι ολομετάβολα έντομα (ωό-προνύμφη-νύμφη-ακμαίο). Τα προνυμφικά και νυμφικά στάδια είναι υδρόβια, ενώ τα ακμαία πετούν. Το μήκος των ακμαίων κυμαίνεται από 3-6mm.
Τόσο τα αρσενικά, όσο και τα θηλυκά τρέφονται με φυτικά σάκχαρα, τα οποία αποτελούν την μοναδική τροφή των αρσενικών. Μόνο τα θηλυκά λαμβάνουν αίμα. Οι πρωτεΐνες του αίματος είναι απαραίτητες για την παραγωγή ωών. Διαθέτουν εξειδικευμένα στοματικά μόρια για να διαπερνούν το δέρμα του ξενιστή (τα αρσενικά έχουν προβοσκίδα αλλά η κατασκευή της δεν τους επιτρέπει να νύσσουν). Η σίελος τους περιέχει αντιπηκτικές και αναισθητικές ουσίες.
Τα αρσενικά ζουν 1-3 εβδομάδες και τα θηλυκά έως και 5 μήνες.
Ανεύρεση Ξενιστή
Βρίσκουν τον ξενιστή τους από απόσταση 50 μέτρων, μέσω οσφρητικών, οπτικών και θερμικών ερεθισμάτων. Η ακτίνα πτήσης/διασποράς των θηλυκών εξαρτάται από το είδος ενώ τα αρσενικά δεν απομακρύνονται από την εστία.
Τα είδη που μας απασχολούν είναι τα:
Anopheles sacharovi
Πρόκειται για ένα μεγάλο, ανοιχτόχρωμο κουνούπι. Δημιουργεί ενδιαιτήματα σε παραθαλάσσια έλη, ορυζώνες και σε υφάλμυρα νερά, σε σημεία εκτεθειμένα στον ήλιο, με υδρόβια βλάστηση. Αποτελούσε το σημαντικότερο φορέα της ελονοσίας στη Λακωνία το 2011.
Anopheles sacharovi
Πρόκειται για ένα μεγάλο, ανοιχτόχρωμο κουνούπι. Δημιουργεί ενδιαιτήματα σε παραθαλάσσια έλη, ορυζώνες και σε υφάλμυρα νερά, σε σημεία εκτεθειμένα στον ήλιο, με υδρόβια βλάστηση. Αποτελούσε το σημαντικότερο φορέα της ελονοσίας στη Λακωνία το 2011.
Aedes albopictus
Σχετικά μικρό σε μέγεθος, με ασπρόμαυρο χρωματισμό. Οι προνύμφες του μπορούν να αναπτυχθούν ακόμη και σε μικρές υδάτινες εστίες, όπως δοχεία, κοιλότητες δένδρων ή ελαστικά οχημάτων. Είναι φορέας του ιού του Δάγκειου πυρετού, του ιού Chikungunya και της διλοφιλάριας του σκύλου.
Ochlerotatus caspius
Πρόκειται για μεγάλο σε μέγεθος κουνούπι. Δημιουργεί ενδιαιτήματα σε υφάλμυρα έλη, ορυζώνες, μόνιμες ή περιστασιακές συλλογές νερού. Είναι φορέας του ιού του Δυτικού Νείλου, του ιού Tahyna, και του βακτηρίου Francisella tulerensis.
Προληπτικά μέτρα-ατομική προστασία
• Χρήση διχτυωτού πλέγματος (16-18mesh) σε όλα τα ανοίγματα, ή σε μικρές συλλογές νερού.
• Τοποθέτηση αντικουνουπικών πλεγμάτων (σιτών) στις οικίες.
• Χρήση ανεμοστήρων, κλιματιστικών
• Απομάκρυνση του στάσιμου νερού από λεκάνες, βάζα, γλάστρες, υδροροές (αλλαγή νερού κάθε εμβομάδα)
• Προσοχή κατά το πότισμα χλοοτάπητα (γκαζόν)
• Χρήση απωθητικών ουσιών για ατομική χρήση (Να δίνεται προσοχή στις οδηγίες χρήσης)
Αντιμετώπιση
• Χρήση εντομοκτόνων εναντίον των προνυμφών
Προσοχή στη χρήση νερού των εστιών
Ψεκασμοί από εδάφους (αεροψεκασμοί μόνο μετά από άδεια από το Υπουργείο Υγείας)
• Βιολογική αντιμετώπιση
Σε οικολογικά προστατευμένες περιοχές χρησιμοποιούνται σκευάσματα με το βάκιλο Bacillus thuringiensis subsp. Israelensis , καθώς και ιχθύδια του γένους Gambusia.
• Χειρισμός και περιορισμός εστιών ανάπτυξης
• Σκευάσματα με μηχανική δράση κατά των προνυμφών
• Χρήση εντομοκτόνων εναντίον των ακμαίων (καπνισμοί, εξωτερικοί και εσωτερικοί ψεκασμοί με υπολειμματικά και όχι σκευάσματα)
Πρόγραμμα ολοκληρωμένης διαχείρισης κουνουπιών
• Προσδιορισμός ειδών και εστιών ανάπτυξης
Χαρτογράφιση εστιών
Εντομολογική επιτήρηση
Συλλήψεις ακμαίων
Δειγματοληψίες ατελών σταδίων
Εποχική διακύμανση
• Αντιμετώπιση προνυμφών
Έργα βελτίωσης ή καταστροφή εστιών
Ψεκασμοί
• Αντιμετώπιση ακμαίων (σε έκτακτες περιπτώσεις)
Εντόπιση σημείων ανάπαυσης και ψεκασμοί
• Μέτρα ατομικής προφύλαξης
Σκνίπες (Psychodidae)
Οι φλεβοτόμοι (απομυζητικές σκνίπες) ανήκουν στην οικογένεια Psycodidae των Δίπτερων εντόμων και έχουν μεγάλη υγειονομική σημασία καθώς ενεργούν ως ενδιάμεσοι ξενιστές ειδών Leishmania. Τα πλασμώδια αυτά προκαλούν λεϊσμανιάσεις, οι κυριότερες των οποίων είναι η σπλαχνική, ή καλά-αζάρ (στον άνθρωπο και στον σκύλο), η δερματική και η στοματοφαρυγγική (μόνο στον άνθρωπο).
Βιολογία – Υγειονομική σημασία
Ο βιολογικός κύκλος των εντόμων αυτών περιλαμβάνει ωό, προνύμφη, νύμφη και τέλειο έντομο. Τα τέλεια έντομα είναι μικρού μεγέθους (1,5-4 mm) νυκτόβια, γκριζοκίτρινα ως καστανά, με τριχωτό σώμα, πόδια και φτερά. Μετακινούνται με πηδήματα μήκους το πολύ ως μισό μέτρο, ενώ σπάνια πετούν, όπως συμβαίνει με τα άλλα δίπτερα. Οι θηλυκοί φλεβοτόμοι χρησιμοποιούν το αίμα που απομυζούν για την παραγωγή ωών. Το τσίμπημά τους είναι ιδιαίτερα επώδυνο και χαρακτηρίζεται από μικρή τοπική φλεγμονή με διάμετρο 1-2 cm. Συνοδεύεται από έντονο κνησμό, ο οποίος μπορεί να διαρκέσει ως και εβδομάδες σε ευαίσθητα άτομα.
Τα έντομα αυτά είναι διαδεδομένα κυρίως στις τροπικές, υποτροπικές και ορισμένες εύκρατες περιοχές. Τα είδη φλεβοτόμων που έχουν ανεβρεθεί στην Ελλάδα φτάνουν τα εννέα, από τα οποία τα έξι είναι αποδεδειγμένα ασπόνδυλοι ξενιστές των παθογόνων Leishmania. Στην χώρα μας, οι φλεβοτόμοι δραστηριοποιούνται τους θερινούς μήνες, ενώ στις τροπικές χώρες καθ όλη τη διάρκεια του έτους.
Μεγάλη σημασία στη μετάδοση των παθογόνων στην περίπτωση που αυτά προσβάλλουν τον άνθρωπο και τα ζώα, έχει η γνώση της ύπαρξης ειδών που είναι ανθρωπόφιλα, ζωόφιλα, ή ζωοανθρωπόφιλα. Έτσι στην Ελλάδα, η μη ύπαρξη ζωοανθρωποφίλων ειδών φλεβοτόμων αποκλείει τη μετάδοση των λεϊσμανιάσεων από τον σκύλο στον άνθρωπο.
Αντιμετώπιση
Πρέπει να επισημάνουμε πως η προστασία από τις σκνίπες βασίζεται σε ένα συνδυασμό μέτρων και όχι στην εφαρμογή μίας και μόνο μεθόδου αντιμετώπισης. Οι σκνίπες μπορούν να εμποδιστούν από το να αναπτύξουν μεγάλους πληθυσμούς εντός και εκτός των εγκαταστάσεων. Στους εσωτερικούς χώρους πρέπει να γίνεται:
• Συχνός καθαρισμός για τον περιορισμό της οργανικής ουσίας.
• Να περιοριστεί η υγρασία στους τοίχους με οικοδομικά υλικά.
• Να γίνεται προληπτική απεντόμωση τουλάχιστον μία φορά ετησίως.
• Να γίνεται χρήση ηλεκτρικών συσκευών με εντομοαπωθητικό (υγρό ή ταμπλέτα).
• Να χρησιμοποιούνται σίτες στα παράθυρα.
• Η χρήση κλιματιστικών και ανεμιστήρων έχει αποδειχθεί ότι βοηθάει γιατί εμποδίζει την πτήση της σκνίπας. Την ανίχνευση των ανθρώπων και κατ’ επέκταση τα τσιμπήματα.
• Επαγγελματική λύση για την καταπολέμηση των ιπτάμενων εντόμων σε εσωτερικούς χώρους είναι και η χρήση ηλεκτρικών εντομοπαγίδων.
• Ειδικές αμπούλες και κολάρα στα κατοικίδια, ειδικότερα τους καλοκαιρινούς μήνες.
Για να πάρετε περισσότερες πληροφορίες για τις παρεχόμενες υπηρεσίες μας, παρακαλούμε επιλέξτε μία από τις παραπάνω υπό-ενότητες.
Βρήκατε κάτι ενδιαφέρον;
Μοιραστείτε τη σελίδα μας!
